Juli, augustus en een stuk september heb ik besteed aan het lezen van boeken over duurzaamheid, klimaat, leiderschap, over verhalen vertellen, hoop en optimisme. Over degrowth, groene economie, kapitalisme etc. Het heeft geleid tot veel kennis en twee artikelen in de reeks Uit de boeken. Handvatten voor duurzaam ondernemen is inmiddels verschenen in print en online. Eind deze maand komt Hoopvol verhaal bij transities in het magazine. En dan is het tijd voor weer heel wat anders, iets dat wat dichter bij mijn vakgebied ligt: de Metaverse, blockchain en web3.
De top 3
Ik startte met een hele lijst en sommige boeken waren buitengewoon. Andere slecht en één ja één tenenkrommend slecht. Hoe dat ooit door de redactie van een prominente uitgever is gekomen? Drie boeken zijn erg goed en hebben me veel geleerd en ogen geopend.
De tovenaar en de profeet – Charles C. Mann
Een tweeluik over historische figuren die bewust op onbewust hun stempel op vorige eeuw en de huidige klimaatproblematiek hebben gedrukt: William Vogt (de profeet) en Norman Borlaug (de tovenaar). Vogt is één van de grondleggers van de milieubeweging en staat aan de basis voor massa’s onderzoeken die in voornamelijk Amerika zijn verricht op het gebied van vervuiling etc. Borlaug staat model voor de onderzoekers die techniek zien als oplossing voor bijvoorbeeld voedsel bij de groei van de wereldbevolking. Borlaug is grondlegger van de massaproductie van gewassen. Naast de levens en tegenstrijdigheden van deze twee mannen werkt Mann de belangrijkste vier klimaatthema’s af aan de hand van aarde (voedsel), water (zoet drinkwater), vuur (energie) en lucht (klimaatverandering). Een erg fraai boek. Een goedkope editie is verschenen als Rainbow pocket.
Over tijd en water (Een geschiedenis van onze toekomst) – Andri Snaer Magnason
Een mooi verhaal over vier generaties IJslanders met in het midden Andri. Een geschiedenis en toekomst die 250 jaar overspant. Over een IJsland van de 19de eeuw, een eiland afhankelijk van visserij en een beetje landbouw. Met verder zijn gletsjers en vulkanen. Die gletsjers zijn snel aan het verdwijnen. Andri legt verbanden met andere gebieden zoals India en Pakistan waar smeltwater van de Himalaya-toppen de Ganges instroomt. Van Andri’s overgrootouders tot aan zijn dochter als ze 90 jaar zal zijn. Mooi vertelt, mooie foto’s. Een boek dat bij mij het idee versterkt heeft dat ik de komende jaren wil bijdragen aan een betere en gezonder klimaat voor mijn kleinkinderen.
Het kompas van de held (Storytelling, ethiek en leiderschap) – Rick Willemsen en Titia Wolf
Op de valreep verscheen eind september dit boek. Alleen al de combinatie van deze drie onderwerpen is de aandacht waard. De auteurs gebruiken het format van de reis van de held naar een persoonlijk heldenverhaal. Over hoe je je eigen persoonlijke en professionele waarden kunt omvormen tot een verhaal dat waarde heeft voor jezelf en jouw organisatie. Indrukwekkend toepasbaar.
Bonus: rol van literatuur bij Amitav Ghosh
Deze Bengaals/Amerikaanse auteur van romans is een paar jaar geleden overgestapt om zijn verhalen vertel vaardigheden in te zetten voor klimaatveranderingen. Twee boeken, The great derangement (net verschenen in vertaling als Te groot om voor te stellen) en The Nutmeg’s Curse Parabel for a planet in crisis, passeerden mijn leestafel. De eerste over de rol die verhalen en dus bij uitstek auteurs van literatuur kunnen spelen. De tweede een fraai en huiveringwekkend verhaal over het lot van de bevolking van Banda omdat de nootmuskaat daar groeide en de bevolking geen exclusieve rechten aan de VOC wilde geven. De Nederlander Jan Pieterzon Coen voerde in 1621 de opdracht uit namens de bestuurders van de VOC om de bevolking te vermoorden en wat er overbleef als slaaf te verkopen. En het eiland en haar waardevolle nootmuskaat plantages toe te eigenen. De behandeling van Banda is exemplarisch voor hoe regeringen van Westerse landen, blanke mannen, zich met grof geweld grote delen van de wereld en haar grondstoffen toe-eigenden. En in dat proces de natuur blijvend veranderden. Een boek dat het schaamrood op mijn kaken bracht. Bah, wat hebben wij Nederlanders een slechte rol in de geschiedenis van de aarde gespeeld.
Meer lezen over mijn duurzaamheidswerk en activisme:
Hoe leg ik het mijn kleinkinderen uit?
Duurzaamheidsbelofte aan Windesheim
Twee maanden klimaatlezen
No comments yet.