André Brink, literaire herontdekking

Ik heb werk van André Brink (1935-2015) gelezen, in de jaren ’80 toen boeken van schrijvers over Afrika hot en happening waren. Brink was daar samen met Breyten Breytenbach één van. Ik heb hem verder niet gevolgd, tot ik deze zomer in Johannesburg een roman (Imaginings of Sand (1996)) van hem kocht, en een recente biografie The love song of André Brink (2019). De auteur zelf is al in 2015 overleden op een vlucht van Amsterdam naar Johannesburg. Literair werd Brink na zijn hoogtepunten in de jaren ’70 en ’80 overschaduwd door zwarte schrijvers en J.M. Coetzee. Deze zou in 2003 de Nobelprijs voor de Literatuur krijgen. Brink niet. Critici gaven aan hoeveel Brink met zijn boeken, zijn thema’s (apartheid, emancipatie, de rol van vrouwen en zwarten in zijn werk en sexualiteit) betekend heeft na de jaren’60.

Brink was echter niet onomstreden door zijn vele relaties en huwelijken. Het is ook het belangrijkste thema in de biografie dat erg vaart op de vele dagboeken van Brink. Delen van die ontluiking van Brink, als een netjes opgevoed blanke Calvinist naar een criticus van de apartheid en openlijk (en in zijn romans) uitkomen voor die kritiek.  Dit vind je terug in zijn belangrijkste vroege werken Kennis van de avond (1973), ‘N ogenblik in de wind (1975) en Een droog wit seizoen (1979). Diverse boeken van Brink werden in deze periode door het blanke regime verboden.

Brink publiceerde veel. Elke twee jaar wel een roman, toneelstukken en veel vertalingen. Hij redigeerde zijn werk in het Afrikaans en het Engels. Andere hoogtepunten Houd den bek (1982), Geruchten van de regen (1978) en De muur van de pest (1984). Het meeste werk, en zeker de romans zijn in het Nederlands vertaald. Ik lees mij, dankzij een mooie aankoop van de eerste tien romans van Brink op Marktplaats, in het najaar door de belangrijkste werken heen. Dat is een mooie ervaring. Zuid-Afrika als land, natuur en mensen heb ik deze zomer wel in mijn hart gesloten.