Voor mijn aankomende 60ste verjaardag kreeg ik van mijn familie de Volkskrant van 16 juli 1962. Grote internationale thema’s, ruziënde Engelse ministers (nothing changed), politieke crisis in Frankrijk (over koloniën dat dan weer wel) en wat grappige kleine landelijke nieuwtjes. Maar wat viel mij het meest op: vier grote sigaretten reclames en een flinke personeelsreclame van Koninklijke Shell. Met in het achterhoofd wat de benzine- en nicotine industrie toen al wist over de schadelijke effecten van beiden, druipt de hypocrisie van de pagina’s. En persoonlijk voel ik wel plaatsvervangende schaamte. Ik heb er in deze zestig jaar ook lang in betrekkelijke onwetendheid van geprofiteerd.
Bij de nicotine zie je diversifiëring: ¾ shag tussen half en zware shag, en Drum voor steeds meer mannen (shag was een vrouwendingetje). Gelukkig is het het nicotine monster aangepakt, staat er DODELIJK op de pakjes en weten mensen die stevig gerookt hebben dat longkanker een vermoedelijk einde aankondigt. Op een benzineauto staat nog niet KILLERMACHINE en als dat er wel op staat bedoeld de eigenaar iets anders. Gelukkig voeren fabrikanten van auto’s met benzinemotoren een achterhoede gevecht en pakken we eindelijk de plastics aan.
Koninklijke Shell in 1962 zet in op stevige groei: “Men mag redelijkerwijs verwachten, dat in de komende 10 a 15 jaar de olieproduktie moet worden verdubbeld om aan de vraag te kunnen blijven voldoen.” Helaas was dit een conservatieve schatting. Generaties hoogopgeleide techneuten en managers verdienden de afgelopen zestig jaar goed aan de olie en haar bijproducten als plastics. Er staat zelfs het woordje “ontwikkelingswerk” in. Er wordt vast niet vooruitgekeken naar hoe multinational Shell in bijvoorbeeld Nigeria aan de slag is geweest. Tsja ontwikkelingswerk.
Shell’s roots liggen in de olierijke binnenlanden van Sumatra waar ruim 80 jaar voor 1962 onze koloniale voorvaderen de bronnen van dat land begonnen aan te boren. Dat is weer een andere blik op het verleden. In 1962 leefden we weer bijna op voet van oorlog met Indonesië. Daar repte de krant van maandag 16 juli 1962 niet over.
Er is dus wat veranderd in zestig jaar. Ik hoop dat mensen die vandaag geboren worden en een krant of webpagina van 5 juli 2022 lezen zullen denken, wat was dat allemaal antiek en is er in positieve zin veel veranderd. Behalve in Engeland natuurlijk. “The Queen is dead, long life the King” zal er in de tussentijd wel geklonken hebben. Voor de rest business as usual. Maar niet bij het Engelse bedrijf Shell mag ik hopen.
No comments yet.